प्रशान्त निरौला , १४५० पटक हेरिएको
लेटाङ, मोरङ – भदौ २७, २०८१
प्रशान्त निरौला
मोरङको लेटाङ-९ जाँतेमा एउटा घर छ, जहाँ आज सातौं दिन शोकको छाया छाएको छ। घरका सदस्यहरू जुठोमा बसिरहेका छन्। तर उनीहरूको मनमा एउटै प्रश्न घुमिरहेको छ – किन? किन यस्तो भयो? किन उनीहरूको प्यारो छोरा, पति, र बुवा डोलेश्वर पौडेल अब कहिल्यै फर्केर आउने छैनन्? 
३९ वर्षीय डोलेश्वर पौडेल जस्तै हजारौं नेपाली युवाहरू हरेक वर्ष रोजगारीको खोजीमा विदेशिन्छन्। तीन महिना अघि डोलेश्वर पनि त्यही सपना बोकेर दुबई गएका थिए। तर उनको यात्रा छोटो र दुःखद अन्त्यमा टुंगियो। भदौ ५ गते राति, सुतेकै अवस्थामा उनी मृत फेला परे। यो खबरले न केवल परिवारलाई, बल्कि सम्पूर्ण समुदायलाई स्तब्ध बनायो।
“मेरो छोरा त केवल परिवारको भविष्य उज्यालो बनाउन गएको थियो,” ७० वर्षीय बुवा अग्नि प्रसाद पौडेल भन्छन्, आँखाबाट आँसु झार्दै। “उसले भन्थ्यो – बुवा, म केही वर्षमा धेरै कमाएर फर्कन्छु, अनि तपाईंहरूको दुःख हटाइदिन्छु। तर उसले आफ्नो जीवन नै गुमायो। के भन्नु र?”
डोलेश्वरकी ५७ वर्षीया आमा नैनकला पौडेल छोराको सम्झनामा विह्वल छिन्। “मेरो कोखबाट जन्मेको छोरो, मेरो आँखाको नानी… अब कहिल्यै फर्केर आउँदैन,” उनी विलाप गर्छिन्। “उसको हँसिलो अनुहार, उसको मीठो बोली, सबै सम्झना मात्र बनेर रह्यो।”
परिवारको पीडा यहीँ सीमित छैन। डोलेश्वरकी ३२ वर्षीया श्रीमती धनमाया लुईटेल (पौडेल) अब एक्लै दुई सन्तानको जिम्मेवारी बोक्न बाध्य छिन्। “उहाँ त हाम्रो भविष्यको लागि गएको,” उनी भन्छिन्, आँसु थाम्दै। “तर अब हाम्रो भविष्य नै अन्धकारमय भएको छ। कसरी यी दुई बच्चाहरूलाई हुर्काउने? कसरी उनीहरूको पढाइ र भविष्य सुनिश्चित गर्ने?”
८ वर्षीया छोरी लक्ष्मी र ३ वर्षीय छोरा आर्यबको भविष्य अब अनिश्चित बनेको छ। लक्ष्मी, जो अहिले कक्षा ३ मा नमुना बोर्डिङमा पढ्छिन्, आफ्नो बुवाको याद गर्दै भन्छिन्, “बुवाले मलाई राम्रो पढाउने र ठूलो मान्छे बनाउने सपना देखाउनुहुन्थ्यो। अब को ले मलाई त्यो सपना पूरा गर्न सहयोग गर्छ?”
साना आर्यब अझै आफ्नो बुवाको मृत्युको अर्थ बुझ्न सक्दैनन्। उनी अझै पनि ढोकातिर हेर्छन्, मानौं उनका बुवा कुनै पनि बेला आइपुग्नेछन्।
डोलेश्वरका ५१ बर्षिय काका लोचन पौडेल कोरामा बसेका छन्। उनी भन्छन्, “डोलेश्वरले परिवारको लागि ऋण लिएर गएको थियो। अब त्यो ऋण र परिवारको भविष्य दुवै अन्योलमा परेको छ। उसको सपना थियो – केही वर्षमा सबै ऋण तिरेर, बच्चाहरूलाई राम्रो शिक्षा दिने र परिवारलाई सुखी जीवन दिने। तर सबै सपना बीचमै टुंगियो।”
यो घटनाले प्रवासमा काम गर्ने नेपालीहरूको जोखिमपूर्ण जीवनलाई फेरि एकपटक उजागर गरेको छ। विदेशमा काम गर्ने नेपालीहरूको सुरक्षा र कल्याणको विषय पुनः चर्चामा आएको छ।
स्थानीय समाजसेवी पुन्य सामकोटा भन्छन्, “यस्ता घटनाहरूले हामीलाई सोच्न बाध्य बनाउँछ। हामीले हाम्रा युवाहरूलाई देशमै रोजगारीका अवसरहरू सिर्जना गर्नुपर्छ। कति अझै यस्ता युवाहरूले आफ्नो ज्यान गुमाउनुपर्ने हो? कति परिवारहरूले यस्तो पीडा भोग्नुपर्ने हो?”
डोलेश्वरका तीन दिदीबहिनीहरू पनि आ-आफ्नो परिवारसँग आएर भाइको शोकमा सामेल भएका छन्। उनीहरू भन्छन्, “हाम्रो भाइ त गयो, तर यस्तो घटना अरू कसैको परिवारमा नहोस्। सरकारले विदेशमा काम गर्ने नेपालीहरूको सुरक्षाको लागि ठोस कदम चाल्नुपर्छ।”
लेटाङ ९ जाँतेका वडाध्यक्ष नन्दप्रसाद खतिवडाले यस घटनाप्रति दुःख व्यक्त गर्दै भने, “यो केवल एउटा परिवारको मात्र समस्या होइन, यो हाम्रो समाजको समस्या हो। हामीले यस्ता घटनाहरू रोक्न र प्रभावित परिवारहरूलाई सहयोग गर्न एकजुट हुनुपर्छ।”
डोलेश्वर पौडेलको निधनले एउटा परिवारलाई मात्र होइन, समग्र समाजलाई नै झक्झकाएको छ। यो घटनाले प्रवासी कामदारहरूको सुरक्षा र अधिकारको विषयमा गम्भीर छलफल गर्नुपर्ने आवश्यकतालाई इंगित गरेको छ।
स्थानीय युवा नेता इन्द्र ढकाल भन्छन्, “हामीले यस्ता घटनाहरूबाट पाठ सिक्नुपर्छ। हाम्रो देशमा रोजगारीका अवसरहरू सिर्जना गर्नुपर्छ, ताकि हाम्रा युवाहरूले विदेशमा जान नपरोस्। साथै, विदेश जानेहरूको लागि पर्याप्त सुरक्षा र बीमाको व्यवस्था गर्नुपर्छ।”
अन्त्यमा, डोलेश्वरकी श्रीमती धनमायाले भनिन्, “मेरो श्रीमान् त गए, तर अरू कसैको श्रीमान् वा छोरा यसरी नजाओस्। सरकारले यस्ता घटनाहरू रोक्न कडा कदम चाल्नुपर्छ। म चाहन्छु, मेरो पीडा अरू कसैले भोग्न नपरोस्।”
डोलेश्वर पौडेलको कथा एक व्यक्तिको मात्र होइन, यो हजारौं प्रवासी नेपाली कामदारहरूको प्रतिनिधि कथा हो। यो घटनाले हामीलाई सोच्न बाध्य गराउँछ – के हामी हाम्रा नागरिकहरूको सुरक्षा र भविष्यको लागि पर्याप्त गरिरहेका छौं? के हामीले हाम्रा युवाहरूलाई विदेश जान बाध्य बनाइरहेका त छैनौं?
अब समय आएको छ, हामीले यस्ता प्रश्नहरूको जवाफ खोज्ने र ठोस कदम चाल्ने। ताकि भविष्यमा कुनै पनि परिवारले डोलेश्वर पौडेलको परिवारले जस्तो पीडा भोग्न नपरोस्। यो केवल एउटा परिवारको कथा होइन, यो हाम्रो समाजको, हाम्रो देशको कथा हो। र यो कथालाई बदल्ने जिम्मेवारी हामी सबैको हो।
प्रकाशित मिति: २०२४-०९-१२ , समय : ०६:०६:०३ , ४ महिना अगाडि